Παρασκευή 8 Αυγούστου 2008

Στο προαύλιο του ναού. Τήνος 2008.



Ο Αλμπέρ Καμί, αναφέρει κάπου για την σημείωση μιας κοπέλας που είδε γραμμένη στον κίονα ενός ναού, στη Γαλλία. Προφανώς ήταν αβέβαιη για τη συνάντηση που επρόκειτο να έχει. Σαν δέηση, είχε γράψει: «Θεέ μου, κάνε να έρθει στο ραντεβού».
Σ’ όλες τις εποχές, τα γκράφιτι είναι μια συνηθισμένη εικόνα των πολυσύχναστων τόπων. Άλλα χωρίς την πρόθεση να μεταφέρουν κάποιο μήνυμα —όπως αυτό του κίονα—, και άλλα διότι οι άνθρωποι, με μια χρονολογημένη υπογραφή, θέλουν να επισημάνουν την εφήμερη διέλευσή τους από τον συγκεκριμένο τόπο. Πρόσφατα είδα, και αποφάσισα να φωτογραφήσω, σκαλισμένα στα μαρμάρινα πεζούλια που περιβάλλουν το ναό της Παναγίας, στην Τήνο, χιλιάδες ονόματα. Συνοδεύονταν μόνο από μια χρονολογία. Ανήκαν σε πρόσωπα που επισκέφθηκαν (ή διέμειναν φιλοξενούμενα), στα δωμάτια που υπάρχουν εκεί.
Και μάλλον αυτό το δεύτερο θα συνέβη, διότι χρειάζεται αρκετός χρόνος και κατάλληλα εργαλεία για να γραφτεί στο μάρμαρο κάτι. Πρόσεξα ότι οι σύγχρονοι επισκέπτες (προσκυνητές κυρίως), βιαστικοί, περίεργοι, ή με πρακτικότερες μέριμνες, κάθονται στα χαραγμένα με τα ονόματα μάρμαρα, ανυποψίαστοι για το δαιμόνιο της μακρινής παρουσίας, που απ’ το ίδιο σημείο θέλησε να ταξιδέψει στο μέλλον. Σπάνια το βλέμμα τους σταματά στη γραμμένη επιφάνεια. Δεν κοίταζαν ή αδιαφορούσαν για τα ονόματα που μας έγνεφαν, πυκνογραμμένα το ένα πλάι στο άλλο, από διαφορετικές εποχές, από διαφορετικές αφετηρίες. Πολλοί έχουν προσθέσει κάτω από το επώνυμο τον τόπο καταγωγής τους, ενδεχομένως διότι νιώθουν ταυτισμένοι μ’ αυτήν. «Αθηναίος», «Εκ Σπάρτης», «Εκ Γυθείου» κλπ. Άλλοι, απ’ την Αλεξάνδρεια και την Κωνσταντινούπολη αυτοί, έχουν υπογράψει με λατινικούς χαρακτήρες. Δεν γράφουν τίποτε άλλο. Όχι μόνον γιατί το υλικό αντιστέκεται, αλλά και γιατί νιώθουν ίσως ότι το δικαίωμά τους σε ένα Ιερό φτάνει μέχρι εκεί.

Και για να τελειώσω με μια σκέψη που μου δημιουργείται απ' τα "μηνύματα". Τα περισσότερα απ’ αυτά που μεταδίδουμε, με κυριολεξίες ή κώδικες, είναι χαμένα ή άδοξα διαβήματα. Κι αυτό ισχύει, γιατί θέλουμε να ταυτίζουμε το «μήνυμά» μας με το ευρύ κοινό. Επιθυμούμε να μας ανακαλύψουν πολλοί, να συνομιλήσουμε με αριθμούς. Κάποτε, φυσικά και αναπόφευκτα, αντιλαμβανόμαστε πόσο μεγάλο κέρδος είναι ο ένας, ο μοναδικός ακροατής. «Παίζω για έναν, που υπάρχει κάπου, στην αίθουσα των 2000 ακροατών» είχε πει ο πιανίστας Ρουμπινστάιν. Είναι σπουδαίο και συγχρόνως γοητευτικό γεγονός το ενδεχόμενο επικοινωνίας μ’ αυτόν, που θα υπάρξει τώρα ή στο μέλλον, και κάθε υπαινιγμός, κάθε κρυφό ή αθέλητο «μήνυμα» (όπως των προσκυνητών που φωτογράφισα στο μάρμαρο μετά από ενάμισι αιώνα), θα τον συναντήσει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: