Ο καθηγητής κ. Συμεών Σταμπουλού, μου έγραψε από τη Λειψία ένα γράμμα. Περιείχε στοιχεία που συνέδεσε με τον τίτλο του βιβλίου μου Στενογραφία (Κέδρος 2006). Επειδή τη θεώρησα ενδιαφέρουσα,,χαριτωμένη και χρήσιμη για τις πληροφορίες της, έκρινα σκόπιμο να τη δημοσιεύσω εδώ.
Αγαπητέ Κώστα. Ορισμένα στοιχεία που μπορούν ορισμένως να συνδεθούν, έστω βιβλιογραφικά, με την Στενογραφία σου. Ενδιαφέρουσα σύμπτωση: ο πρώτος γερμανός μεταφραστής του Ύμνου εις την Ελευθερίαν, ο Joseph Mindler, εισήγαγε επίσης πρώτος αυτός την στενογραφία στην Ελλάδα, και δη το σύστημα Gabelsberger (από το όνομα του επινοητή Franz Xaver Gabelsberger, *1849). Ο πρώτος σύλλογος που υιοθέτησε το σύστημα αυτό ιδρύθηκε στη Λειψία το 1846. Ο Joseph Mindler (γεννήθηκε σ’ ένα χωριό κοντά στο Augsburg και πέθανε πιθανόν στην Αθήνα το 1868) υπηρέτησε στην αυλή του Όθωνα, στην θέση του Γραμματέως στο Υπουργείο Παιδείας, παύθηκε την επομένη της 3ης Σεπτεμβρίου, άγνωστο γιατί, αφού είχε εκφράσει «αντιοθωνικές» θέσεις και ταχθεί υπέρ των μεταρρυθμίσεων, και κατέφυγε στο Μόναχο. Ακριβώς την ημέρα της αναχώρησής του, την 4η Σεπτ. 1853, ο Νικόλαος Μάντζαρος στέλνει στον βασιλιά Όθωνα την παρτιτούρα με την μελοποίηση ολόκληρου του ποιήματος του Σολωμού. Η διαδρομή έκτοτε της παρτιτούρας, που βρέθηκε τυχαία μόλις από λίγα χρόνια από έναν μουσικολόγο υποψήφιο διδάκτορα από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο στο Μουσείο Μπενάκη, στο αρχείο του Μάντζαρου, μας είναι άγνωστη. Υποθέτει κανείς πως ο Όθωνας έστειλε το δώρο του Μάντζαρου στο Μόναχο, στην αυλή του πατέρα του, Λουδοβίκου Α, όπου υπηρετούσε πλέον ο Mindler. Ίσως, στον ίδιο τον Mindler ο οποίος είχε πάρει μαθήματα μουσικής. Ο νέος παραλήπτης του δώρου εκτιμά την ποίηση του Σολωμού, προφανώς έχει υπόψη του μια πρώτη μετάφραση στη γερμανική των 28 πρώτων στροφών ήδη από το 1826, και καταπιάνεται με την μεταφορά του ποιήματος στη γερμανική χωρίς παράλληλα να θίξει, κι αυτό είναι το εκπληκτικό, την μελωδία του (μάλλον τις μελωδίες του). Η ενισχυμένη πλέον παρτιτούρα χάνεται χωρίς να εκδοθεί, και βρίσκεται, άγνωστο πώς, κατατεθειμένη στο Μουσείο Μπενάκη. Η σχετική έρευνα συνεχίζεται. Αλλά γιατί τόσος θόρυβος, θα μου πεις. Υπάρχουν τουλάχιστον 20 μεταφράσεις του Ύμνου. Οι μελετητές συμφωνούν ότι πρόκειται για έναν γλωσσικό άθλο: πλαστικότητα, μελωδικότητα και φαντασία στη διατήρηση της ρίμας ανάλογα με τον πρωτότυπο. Ο Mindler επισκέφτηκε δυο ακόμη φορές την Ελλάδα και ίσως έφερε μαζί του το πολύτιμο χειρόγραφο-παρτιτούρα. Το έργο πρόκειται να εκδοθεί το 2008 με την φροντίδα του Ιόνιου Πανεπιστήμιου και ειδικότερα του Καθηγητή Hans Schlumm ο οποίος έκανε την σχετική ανακοίνωση εδώ στη Λειψία πριν από ένα μήνα περίπου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου