Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2014

1936-2014

Μια σειρά από παιδικά βιβλία που είχα (και υπάρχουν ακόμα στην βιβλιοθήκη της Τήνου), οι "Ελβετοί Ροβινσώνες", "Οι μεγάλοι εξερευνητές" και πολλά άλλα ήταν δώρα εκείνου. Μας συνέδεε μια σύμπτωση: οι πατέρες μας κατάγονταν απ' τον Πύργο της Σάμου και η μητέρες μας απ' τον Πύργο της Τήνου. Οι πρώτες μου αναγνώσεις ήταν βιβλία που είχε διαβάσει εκείνος παιδί και αργότερα, φοιτητής πια, μου τα χάρισε. Τον συναντούσα τα καλοκαίρια της δεκαετίας του '50 στην Τήνο. "Τί δουλειά θα κάνεις;" τον ρώτησα κάποτε. "Αρχαιολόγος", μου είχε πει. "Μα είναι δουλειά χωρίς μέλλον, κάποτε θα βρεθεί ο παλιός κόσμος..." "Δεν θα συμβεί ποτέ αυτό", με βεβαίωσε γελώντας. Του θύμισα τον αρχαίο διάλογό μας (βράδυ καλοκαιριού, λίγο πριν με βάλουν με το ζόρι σε ένα κουρείο), όταν πριν από δυο χρόνια συναντηθήκαμε στην οδό Ακαδημίας. "Αν σήμερα σου έλεγα το ίδιο", του είπα, τι θα απαντούσες;" "Ό,τι και τότε", μουρμούρισε, με ένα κουρασμένο αυτή τη φορά χαμόγελο.
Το 1957 στην ταράτσα του σπιτιού του, στου Γκύζη, με τη γύρω περιοχή γυμνή, τα Τουρκοβούνια άκτιστα και την Αθήνα με θαυμαστή ανθρώπινη κλίμακα να μας χαρίζει την εικόνα του Φαλήρου, μου είπε: "Τι θέλεις να σου δείξω;" Χωρίς αναφορές στην πόλη, θυμάμαι ότι το παιδί από την επαρχία τού ζήτησε να δει το ξενοδοχείο που έμενε !! "Βικτώρια", γωνία Πατησίων και Πανεπιστημίου, Χαυτεία.
Το 1990, στην Τήνο πάλι, κατεβαίνοντας αργά μια νύχτα από το πατρικό μου σπίτι, είδα φωτισμένο το υπόγειο του αρχαιολογικού μουσείου. Τι πολύτιμη περιέργεια, σχεδόν παρακαταθήκη, γιατί τι άλλο είμαστε, πώς αλλιώς ζωγραφίζεται η εικόνα μας, αν όχι από τον έρωτα και τη σχέση της δημιουργικής δουλειάς; Τον είδα πάνω από ένα μεγάλο τραπέζι μόνο (ενώ η παραλία και ο Ιούλιος έσφιζαν), να συναρμολογεί μέλη και συντριμμένα οστάρια ενός σκελετού. "Από έναν τάφο", μου είπε, δείχνοντας πως θέλει να συνεχίσει απερίσπαστος.
Ξέρω πως υπάρχει κάπου μια φωτογραφία των πατέρων μας, με μακριά χλαίνη στο μέτωπο του '40. Έχω επίσης μια φωτογραφία της δασκάλας μητέρας του στον Πύργο της Τήνου όπου, στο μονοτάξιο σχολείο, ποζαρει όλη η τάξη με τον καθημαγμένο Χαλεπά που τους έχει επισκεφθεί. Γιώργος Δεσπίνης (1936-2014). Κορυφαίος μελετητής της αρχαίας γλυπτικής και ομότιμος καθηγητής στο παν/μιο της Θεσ/νίκης. Με δικές του ταυτίσεις και αναγνωρίσεις επέστρεψαν έργα από μουσεία του εξωτερικού. Εγκατέλειψε νωρίς την έδρα του στο πανεπιστήμιο. Ήταν απόμακρος. Τον έβλεπα να βγαίνει από το γερμανικό ινστιτούτο της Φειδίου καμιά φορά. Κάποτε μιλούσαμε, κάποτε τον άφηνα στην εμφανή του εσωστρέφεια. Στην τελευταία μας, τυχαία, συνάντηση μου έλεγε πόσο ελάχιστες είναι μελέτες και δημοσιεύσεις που αφορούν ανασκαφές. Αυτη η συμβατική συζήτηση ήταν οι τίτλοι τέλους για την ισχνή αλλά τόσο παλια μας σχέση. Ξέρω πως υπάρχει κάπου στο σπίτι, θα ψάξω και θα το βρώ, το σημαντικότερο έργο του, για τον σπουδαίο πάριο γλύπτη Αγοράκριτο (Β' μισό 5ου αιώνα).

Δεν υπάρχουν σχόλια: