Και ξαφνικά, πνιγμένοι στις μουσικές του Μπαχ, του Χέντελ, του Σερπαντιέ, με τα Αgnus Dei και τα Αλληλούια, τα ορατόρια και τους ύμνους, ξανασκεφτόμαστε πιο προσεχτικά κάτι απλό: πως η γενιά μας είδε αφ' υψηλού και είχε περιφρονήσει την ιδέα της "στρατευμένης τέχνης". Δηλαδή, σκέπτεσαι, γιατί εκείνοι οι αιώνες μπορούσαν να μας αφήσουν μεγάλα "στρατευμένα" έργα, τόση κατάνυξη, μεγαλείο και θαυμασμό, και ο 20ός δεν θα μπορούσε; Ας κρατήσουμε, λέω με κάποια φιλοπαιγμοσύνη, μερικές επιφυλάξεις για τις ανατροπές που επιφυλάσσονται.
Μήπως, εκατονταετίες μετά, διαβάζουν συγκινημένοι οι αναγνώστες στις οθόνες τον Γκόρκι, τον Σολόχοφ, τον "Πώς δενότανε το ατσάλι", και η στράτευση εκείνη γοητεύει με τα έργα της σαν λαμπρή έκφραση τού πώς ονειροπόλησε ο 19ος αιώνας. Γιατί όχι; Ο ζόφος θα έχει σωπάσει κάτω απ' τα στρώματα του χρόνου. Το απεχθές μέρος της ιδεολογίας μπορεί να φανεί πρόπλασμα μιας ιδανικής εικόνας που δεν ολοκληρώθηκε, η τέχνη του να διαβάζεται σαν ύμνος και περιπέτεια της παλιάς πίστης, μιας μάταιης ανταρσίας ανθρωπισμού, μιας σταυροφορίας που δεν πέτυχε.
Είπα πριν " σκέπτομαι με φιλοπαιγμοσύνη", γιατί όλα αυτά περί "στρατευμένης τέχνης" που επανεμφανίζεται στο προσκήνιο είναι αργόσχολες σκέψεις μιας μέρας που τα ραδιόφωνα μας έβαλαν απέναντι σε απολαυστική, μέχρι δακρύων, "στρατευμένη μουσική". Η μελλοντολλογική μου υπόθεση είναι, στην πραγματικότητα, στον αέρα. Κανένα ιδεολογικό ρεύμα δεν χαρίζει αθανασία στους "ύμνους" του αν έχει χάσει την ηγεμονία στην ιστορία. Ένας ηττημένος χριστιανισμός δεν ξέρω πώς θα τραγουδούσε το Adeste fideles και τα χριστουγεννιάτικα ορατόρια. Ποια μνήμη θα τα συντηρούσε και θα τα ανεχόταν.
 |
| Χέντελ |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου