 |
| Ο Στέφαν Τσβάιχ δίπλα από τον Γιόζεφ Ροτ, Οστάνδη (από το κέντρο αρχείων Βιέννης) |
Ο Γιόζεφ Ροτ (1894-1939) και ο Στέφαν Τσβάιχ (1881-1942) δεν χρειάζονται συστάσεις.
Οι δύο αυτοί σπουδαίοι αυστριακοί συγγραφείς είναι από τις πιο σημαντικές φωνές της γερμανόφωνης, και όχι μόνον, λογοτεχνίας του περασμένου αιώνα. Το προσεχές ΔΕΝΤΡΟ φιλοξενεί μέρος της αλληλογραφίας που είχαν ως αυτοεξόριστοι, στο Παρίσι ο πρώτος και στο Λονδίνο ο δεύτερος. Συγκλονιστικά γράμματα σε μια σκοτεινή εποχή για την ΕΥΡΩΠΗ, της οποίας ήταν και οι δύο πνευματικοί εκφραστές και σημαντικά τέκνα. «Η Γερμανία έχει πεθάνει για μας. Υπήρξε μόνον ένα όνειρο!» εξομολογείται στον Τσβάιχ ο Ροτ.
Το 1933 ο Τσβάιχ είναι διάσημος συγγραφέας, αστός με ήρεμη οικογενειακή ζωή. Ο Ροτ βιώνει μια ασταθή ψυχολογική κατάσταση, είναι αλκοολικός και δέχεται τις αυστηρές παρατηρήσεις του φίλου του. Όμως ο Ροτ βλέπει καθαρότερα, κατανοεί καλύτερα τις περιστάσεις και χωρίς προκαταλήψεις αντιλαμβάνεται τις στέρεες αξίες που παραμερίστηκαν από τις δημοκρατικές αλλαγές οι οποίες οδήγησαν τελικά στον ναζισμό. Νοσταλγεί τη σταθερότητα, τη γοητεία και την αίγλη της αυτοκρατορίας, τη ζωή, τις υψηλές πολιτισμικές αξίες και τα κατορθώματα της οποίας μπορεί κανείς να παρακολουθήσει στο συναρπαστικό αυτοβιογραφικό βιβλίο του Τσβάιχ «Ο χθεσινός κόσμος»
23 Μαρτίου 1933 (Ξενοδοχείο "Φουαγιό", Παρίσι)
Αγαπητέ φίλε, [....] τουλάχιστον το 1914 είχαν προσπαθήσει να αιτιολογήσουν την κτηνωδία με ουμανιστικά επιχειρήματα. Σήμερα η κτηνωδία στολίζεται με εξηγήσεις πιο κτηνώδεις από την ίδια την κτηνωδία. Εξηγούμαι: στο βαθμό που ο Γκέρινγκ διαφοροποιείται από τον Γουλιέλμο τον 2ο, ο οποίος παρέμεινε πάντα σε ανθρώπινο πλαίσιο, ναι, σε αυτόν το βαθμό, το 1933 είναι διαφορετικό από το 1914.
Γιόζεφ Ροτ
6 Απριλίου 1933 (Ξενοδοχείο "Φουαγιό", Παρίσι)
Αγαπητέ φίλε, [....] εγώ είμαι ένας παλαιός αυστριακός αξιωματικός. Αγαπώ την Αυστρία. Θεωρώ δειλία το να μην παραδεχόμαστε σήμερα ότι έφτασε η ώρα να νοσταλγήσουμε τους Αψβούργους. Θέλω να επανέλθει η Βασιλεία, και επιμένω να το λέω
Γιόζεφ Ροτ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου