Κυριακή 10 Ιουνίου 2012

Ο ήρωας που μιλά σαν τον συγγραφέα του



Ένα από τα συνηθέστερα λάθη στην οργάνωση του πεζογραφικού έργου, αλλά και κάθε επινοημένης αφήγησης, είναι ο αναντίστοιχος λόγος ενός προσώπου με τον χαρακτήρα του. 

Υπάρχει μια γαλλική ταινία (δε θυμάμαι για ποιο φιλμ πρόκειται, μετά από δεκαετίες), όπου ο σκηνοθέτης, παίζοντας μ' αυτή τη συνθήκη, βάζει τη θυρωρό της πολυκατοικίας να συζητά στην είσοδο κάποιο ειδικό φιλοσοφικό θέμα!!! 

Σε αντίθεση με το κενό μνήμης που έχω για το γαλλικό φιλμ, θυμάμαι επαρκώς τον "αστυφύλακα" Χατζηχρήστο (στον «Ηλία του 16ου») να αγορεύει ακατάπαυστα (μέσα στο αστυνομικό τμήμα ήταν;) και στο τέλος να καταλήγει, ασυνάρτητα, στον τίτλο μιας άριας απ' την "Τραβιάτα", λέγοντας στον αξιωματικό: Addio dell passato. Πώς συναντήθηκε με τον Βέρντι το ανθρωπάκι του ρόλου, σκέφτεσαι, καταλαβαίνοντας ότι ο σεναριογράφος δίνει αφύσικα το δικό του λόγο και γνώση σε έναν λαϊκό χαρακτήρα. 

Χθες, παρακολουθώντας τον «Οθέλλο» του Όρσον Γουέλς, πρόσεξα ότι ο μαύρος ήρωας, που είναι βενετσιάνος στρατιωτικός, μιλά και μεμψιμοιρεί για το αποφασισμένο τέλος του σαν ποιητής. Χαιρετά τον κόσμο και λέει μεταξύ άλλων, σε έναν θαυμάσιο (αλλά αναντίστοιχο μ' αυτό που ο ίδιος είναι), λυρικό μονόλογο. «...του Οθέλλου η υπηρεσία έχει τελειώσει πια. Γειά σας τρύπες των κανονιών που τους κεραυνούς του Δία υποκαθιστάτε». Γιατί και πώς ένας χονδροειδής, ενστικτώδης στρατιωτικός μιλάει με το λόγο τού συγγραφέα του;, αναρωτιέμαι. Αυτό που συνήθως καταλογίζεται σε άπειρους μυθιστοριογράφους το εντοπίζω αιφνιδίως στον μεγαλοφυή δραματουργό, στον Σέξπιρ, που πρέπει να πω ότι όσο περνούν τα χρόνια, με κάθε νέα ανάγνωση, πείθομαι ότι είναι ο σημαντικότερος όλων των εποχών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: