Δευτέρα 2 Απριλίου 2012

Il primo libro d' Italiano



Νομίζω ότι το βιβλίο που βρήκα σήμερα είναι σπάνιο και πολύτιμο, κυρίως όμως μνημείο μιας εποχής. Ο τίtλος του είναι Il primo libro d' Italiano per le Scuole delle Isole Jonie.Έχει εκδοθεί το 1942 (20ό έτος με την φασιστική αρίθμηση) και είναι γραμμένο από tην καθηγήτρια Ida Zambaldi, γυμνασιάρχη στο γυμνάσιο θηλέων της Κέρκυρας. Στην τελαυταία σελίδα αναφέρεται η 10η Οκτωβρίου του '42, ως ημέρα εκτυπώσεως από το τυπογραφείο San Marco της Κέρκυρας.

Σχέδια με φτωχή, στοιχειώδη αισθητική (βιβλία της προπολεμικής περιόδου από την Ιταλία που έχω, είναι έργα τέχνης). Κεφάλαια με διάφορα θέματα από τη φύση, την οικογένεια, την κοινωνία (Τα άνθη της ανοίξεως, τα χρώματα, το λεμόνι το πορτοκάλι, και ανάμεσα, εμβόλιμη η φράση του Μουσολίνι «amate il pane, cuore della casa, profumo della mensa, goia dei focolari». Μετά οι προθέσεις, οι συζυγίες, οι χρόνοι της οριστικής, το κεφαλαιώδες ρήμα essere και η χρήση του avere. Ακολουθούν πάμπολες ενότητες. η ενότητα για το σπίτι (τα δωμάτια και τα έπιπλα, το δωμάτιον της διαμονής (la stanza di soggiorno), La cucina, εργασίες της κουζίνας, φαγητά. Και πάλι ρήματα, ανώμαλα της πρώτης συζυγίας, της δεύτερης και ακολουθούν άλλα σύντομα πάντα κεφάλαια: Σώμα, Καλές τέχνες, Ζώα και Έντομα, φυτικό βασίλειο, το σύμπαν. 

Λίγο μετά, η Ιταλία συνθηκολογεί και οι στρατιώτες της στα Ιόνια έχουν τη γνωστή δραματική μοίρα. Κρατώ στα χέρια μου ένα βιβλίο που έβαζε τις βάσεις της γλωσσικής παιδείας, με την πεποίθηση ότι μεταπολεμικά τα νησιά θα έμεναν υπό τον έλεγχό της. Τα κεφάλαια των τελευταίων σελίδων, πιο σύνθετα, με ιστορίες, παροιμίες, αποσπάσματα μεγάλων συγγραφέων, θα τα είχαν διαβάσει, υποθέτω, ελάχιστα παιδιά. Τον Ντ' Ανούντσιο, τον Μαντσόνι, τον Δάντη μόλις θα πρόλαβαν να τους διδάξουν. Το βιβλίο δεν έχει σημειώσεις. Ίσως δεν είχε χρησιμοποιηθεί. Στη σελίδα 167 ίσως ελάχιστοι θα πρόσεξαν, και ακόμα πιο λίγοι θα προσέγγισαν, το Δαντικό απόσπασμα από το Purgatorio VII-v,1-6: Tramonto (Δύσις)

Ήταν πια η ώρα που ξυπνάει 
στους θαλασσινούς ο πόθος 
και μαλακώνει την καρδιά τους η θύμηση της μέρας 
που αποχαιρέτισαν τους αγαπημένους φίλους.
Τον νέο ταξιδιώτη τσιμπά με αγάπη,
όταν ακούει την καμπάνα να αντηχεί, 
λες και κλαίει τη μέρα που πεθαίνει

Δεν υπάρχουν σχόλια: