Πέμπτη 21 Απριλίου 2011

Με αφορμή ένα εξώφυλλο


Στα τρια χρόνια ενδιαφέρουσας συναναστροφής (1973-1976) με τον Ηλία Πετρόπουλο, ποτέ, δυστυχώς (ως νέος που πρόκειται να μεταφέρει μνήμες και πληροφορίες στον μεταγενέστερο εαυτό του) δεν κράτησα σημειώσεις από τις συζητήσεις που είχαν ενδιαφέρον να καταγραφούν. Συχνά, στη νεαρή ηλικία μας, έχουμε την εντύπωση ότι θα είμαστε πάντα ένα ευανάγνωστο ημερολόγιο και ότι χωρίς κανέναν κόπο θα το ξεφυλλίζουμε για να αναψηλαφούμε τον παλιό εαυτό μας. Έχασα αρκετά, θεωρητικά και μη, θέματα για τα οποία μιλήσαμε σε εκείνη τη σχέση της μαθητείας, στην οποία το ένα μέρος είναι έτοιμο να δεχθεί ευφρόσυνα το πολύτιμο υλικό. Γιατί επιχειρώ σήμερα αυτή τη σύντομη αναδρομή στην παλιά σχέση; Διότι είδα στο δρόμο τυχαία, κρεμασμένη στο περίπτερο, τη λογοτεχνική εφημερίδα "books journal".


Στο εξώφυλλο υπήρχε ένα μοντέρνο, αφαιρετικό σκίτσο του Ηλία Πετρόπουλου. Κάθεται σε μια καρέκλα και καπνίζει ένα "τσιγάρο". Θυμήθηκα, λοιπόν, απέραντους μονολόγους του για τους ρεμπέτες. Το θέμα (η συγκεκριμένη μουσική) δεν με ενδιέφερε ούτε με αφορούσε ποτέ, καταλάβαινα όμως ότι έχω το προνόμιο να ακούω πληροφορίες πρωτογενείς και σχόλια με οξυδέρκεια. Κάποτε, στο Παρίσι, τον είχα ρωτήσει για έναν "μεγάλο" της ρεμπέτικης Ιστορίας, ζητώντας του πληροφορίες για το πρόσωπο. "Moυ έφερνε", είπε, " μεγάλα κομμάτια κάναβης, πράγμα όμως που καθόλου δεν με ενδιέφερε. Πάντα τον ευχαριστούσα και την επέστρεφα. Δυο τρεις φορές. Μετά, καταλαβαίνοντας ότι δεν έχω αυτή την κλίση, έπαψε να μου φέρνει". Και συμπλήρωσε: "Δεν έχω καπνίσει ποτέ. Δεν με αφορούσε αυτό το πράγμα ως κατάσταση". Θυμάμαι ότι μιλώντας με κοίταζε στα μάτια, θέλοντας προφανώς να γίνει πειστικός.


Έχουν περάσει τριανταπέντε χρόνια από τις παλιές εκείνες συζητήσεις, που αφορούσαν από το πού θα παραχωρήσει (μετά θάνατον) το αρχείο του, μέχρι τον τρόπο που τραγουδούσαν οι παλιοί ρεμπέτες (κουνούσαν, μου έλεγε και συγχρόνως μου έδειχνε πώς, το κάτω σαγόνι δεξιά-αριστερά). Δεκαετίες λοιπόν μετά, σήμερα, είδα το σκίτσο τού εξωφύλλου στο "books journal". Ο παλιός φίλος σε ένα κάθισμα, με μια τσιγαρούκλα σε σχήμα χωνιού στο στόμα. Σκέφτηκα ότι αυτό που γνωρίζω από πρώτο χέρι είναι ακριβέστερο από το εξώφυλλο και το μήνυμά του. Ότι μεταφέρω μια γνώση τόσο αυθεντική, που μεταβάλλει το (καλόγουστο, κατά τα άλλα), σκίτσο σε αυθαιρεσία και ανακρίβεια. Μεταφέρω μιαν ακλόνητη βεβαιότητα, που όμως είναι βουβή μπροστά στην ανάγκη να αποδοθεί η δημαγωγική εικόνα του "καταραμένου" και της παρέκκλισης. Αυτήν που, αναμφίβολα, περιμένει ένα έτοιμο και ευρύ ακροατήριο.

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αν μου επιτρέπεται, εξαιρετικό σχόλιο, κ. Μαυρουδή. Η ρητορική της παραβατικότητας, δυστυχώς, πάντοτε θα χτίζει αυτάτρεσκες δημόσιες εικόνες και φυσικά θα πουλάει φύλλα.

Καλό σας Πάσχα από τις παρυφές των Πιερίων.

Γιάννης

Ανώνυμος είπε...

Χρειάστηκα λίγο χρόνο να καταλάβω ποιος μου κάνει τη φιλοφρόνηση. Απ' το ύφος σου, ξαφνικά αναψε το φλας. Συνήθως υπογράφεις αλλιώς. Πολύ χάρηκα.

Ευχές θερμές από τις παρυφές των Ιλισίων

Κ.Μαυρουδής

Ανώνυμος είπε...

Κύριε Μαυρουδή, βλέπω δεν φύγατε ακόμα για τον Βορρά. Για να έρθω στο θέμα, μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι ο παλιός σας φίλος έχει γράψει ένα βιβλιαράκι για την συγκεκριμένη ουσία. Και, θέλω να πω, μ' αυτή τη λογική δεν είναι τερατώδες να τον αποδίδει κανείς εικαστικά έτσι όπως είδατε.

Είδα το βιβλίο σας. Είναι μια καινούργια διαχείρηση ενός παλιού θέματος. Της μνήμης. Εδώ υπάρχει αφηγηση, εξιστόρηση, περιστατικά. Υπάρχει κυρίως κάτι που λείπει απ΄τα προηγούμενα, οι τόποι και τα πρόσωπα. Εύχομαι επιτυχία και προσεχώς θα δούμε για εκείνα που λέγαμε. Φιλικά πάντα

Θανάσης Π.

Ανώνυμος είπε...

Αν κάνατε τον κόπο, εκτός από το εξώφυλλο, να δείτε και το κείμενο το οποίο αυτό το σκίτσο εικονογραφεί, θα βλέπατε ότι η διάθεση είναι πολύ περισσότερο αναλυτική και απομυθοποιητική.

Ανώνυμος είπε...

Το κειμενάκι αυτό συνδέει μια παλιά μνήμη με ένα απρόοπτο του δρόμου.Αν δεν διαβαστεί έτσι είναι μια άμουση καταγγελία.και δεν είναι. Δεν καταλαβαίνω όμως γιατί μου απευθύνεστε ανωνύμως και κυρίως με απουσία προσφώνησης.

πολύ φιλικά
Κώστας Μαυρουδής

ellinometris είπε...

Κώστα μου,
ξέρω ότι ίσως μου κρατάς μούτρα διότι δεν βοήθησα την τελευταία φορά που κάτι μου ζήτησες, αλλά όντως δεν μπορούσα. Να σου ζητήσω τώρα εγώ μια χάρη; Θα μου δώσεις αυτό το υπέροχο κειμενάκι για τη σελίδα του διαλόγου, στο επόμενο τεύχος μας;
Σε φιλώ - και σου χρωστάω.
ηλίας κανέλλης